Dźwięk tygodnia: Fabryka pana Nobla

Ze stropu kapie woda, wdziera się w pęknięcia, szczeliny, ścieka przez okute żelazem zsypy. Wymywa z betonu wapień. Można się wsłuchać jak rosną stalaktyty. To ruiny jednej z dwóch elektrociepłowni, dostarczających energii do skrytej w lesie fabryki. 

▶ Polub mikrosytuacje na Facebooku ◀

Obie miały składane kominy. W razie nalotu bombowego blaszane rury chowały się wśród koron drzew. Fabryka oferowała wysokiej jakości niemiecką chemię: heksogen, kwas azotowy, nitroceluloza i nitroguanidyna. Do czego służyły te produkty? Nazwa zakładów naprowadza na rozwiązanie zagadki: Alfred Nobel Dynamit Aktien-Gesellschaft w Christianstadt am Bober, dziś Krzysztkowicach.

A może nie produkowano tu zwykłych materiałów wybuchowych? Rozrzucone po lesie konstrukcje i betonowe szkielety budowli niepokoją. Całość przytłacza skalą. Kombinat zajmował prawie 3,5 tys. hektarów. To dwa razy więcej niż najbliższe miasteczko Nowogród Bobrzański. Może tu powstawała jakaś wunderwaffe lub realizowały się inne niezdrowe militarne fantazje?

Tymczasem były to składniki trotylu wytwarzane rękami niewolników i niewolniczek z obozu pracy i działającej tu filii kacetu Groß-Rosen, nazwanej Die Konzentrationslager der letzten Phase – obozem ostatniej fazy. Byli Żydami, Polakami, Czechami, Holendrami, Francuzami, Belgami… Mogło ich być łącznie 20 a może nawet 40 tysięcy. 

Zdarzały się wypadki, a jakże. Huk eksplozji rozrywał powietrze przynajmniej kilka razy w czasie wojny i po niej, podczas prób plądrowania kombinatu. Choć raczej był to skutek nieuwagi, a nie świadome działanie lub sabotaż.

Krople spadają po cichu. Jedna za drugą wsiąkają w węglowy miał, piach, gruz.

📅 09.05.2021 | 14:16 | Krzystkowice, Polska
📌 N51°48'42.1" E15°12'08.4"
🌡 22°C ☀

Lokalizacja: Unnamed Road, 66-010, Polska

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

nie-miejscownik: Antoninek - przewodnik alternatywny

Obraz
👉  Polub mikrosytuacje na Facebooku  👈 Dlaczego Antoninek? W końcu to zupełnie zwyczajna dzielnica na obrzeżach Poznania? Ponieważ nie ma miejsc nieciekawych, są tylko takie, którym nie poświęca się dość uwagi. Każdy krajobraz nosi bowiem w sobie historie ludzi, ich wyobrażeń, tego jak chcieli i dalej chcą upiększać swoje otoczenie. O tym chcemy opowiedzieć w nie-miejscowniku, czyli przewodniku po zakątkach niedocenionych, niepoznanych lub wręcz zapoznanych. Nie znajdziemy tych opowieści w tradycyjnych bedekerach, na próżno ich szukać w błyszczących katalogach biur podróży. Żaden bloger turystyczny podróżniczy nie uwzględnia ich na liście „top dziesięć rzeczy, które musisz zobaczyć w tym mieście”. Choć są tak blisko, to można się tam poczuć obcym osobnikiem, który jest na wszelki wypadek dyskretnie dozorowany, obserwowany zza firanek. Tym, który się rozgląda, choć sam raczej unika kontaktu. Za to rości sobie prawo do łatwych ocen oraz tanich posiłków i noclegów. Jednym sło
Czytaj dalej »

Jak wybuch II wojny światowej wpłynął na turystykę w Poznaniu?

Obraz
Poznań a w czasie wykonania zdjęcia Posen – Most Teatralny w 1941 roku (źródło: Fotopolska.eu ). Tytułowe pytanie można potraktować jako retoryczne, a w najgorszym razie uznać za głupie. No bo jak wybuch wojny mógł wpłynąć? W czasie wojny nikt nie myśli o turystyce. Jednak idąc za ludową mądrością, mówiącą, że nie ma głupich pytań, warto przyjrzeć się temu zagadnieniu bliżej. Szczególnie, że stało się ostatnio niebezpiecznie aktualne. ▶  Polub Niemiejsca.xyz na Facebooku  ◀ Turystyka między wojnami Na początku 1919 roku w Stanach Zjednoczonych ukazał się pewien folder, zachęcający do podróży do dalekiego europejskiego kraju. Jego okładka wyglądała następująco: „młody mężczyzna w bawarskich portkach ze skóry i kapeluszu z piórkiem idzie skrajem leśnego wąwozu. Nad nim góruje gotycki zamek, a w tle kusząco lśnią zaśnieżone góry” (Boyd 2019). Nie trzeba nawet dodawać podpisu. Od razu wiadomo, że chodzi o Niemcy. Wystarczyło kilka miesięcy od momentu, gdy ucichły fronty I wojny światowej,
Czytaj dalej »

Dźwięk tygodnia: Synagoga się nie rozpływa

Obraz
Długo nie wiedziałem co zrobić z tym nagraniem. Najłatwiej wytłumaczyć to tym, że jest po prostu marnej jakości i to jest dobra wymówka. Brzmi kiepsko, zostało zarejestrowane na szybko, jak się da, tym co było pod ręką, czyli telefonem. Nie planowałem tego dnia niczego nagrywać, nie miałem sprzętu. Zresztą, nie spodziewałem się, że właśnie tego dnia znajdę się z tymi ludźmi w tym  właśnie miejscu. Ale tak naprawdę, to nie o to chodzi. Ale czy w ogóle powinno się takie chwile rejestrować? Czy wolno je potem odtwarzać? A może wręcz trzeba? ▶  Polub Niemiejsca na Facebooku  ◀ Tuż przed wybuchem pandemii, na początku lutego 2020 roku organizowałem w Poznaniu wizytę studyjną. Byli to przewodnicy i przedstawiciele branży turystycznej z Izraela, którzy szukali nowych miejsc, atrakcji, które można polecać turystom. Pominę parę szczegółów natury organizacyjnej, w każdym razie pod koniec ich pobytu weszliśmy do poznańskiej synagogi. Tej, której Niemcy nie spalili, jak to mieli w zwyc
Czytaj dalej »